Rechten van betrokkenen

8 fundamentele rechten van betrokkenen

Betrokkenen hebben verschillende rechten om controle te hebben op de persoonsgegevens die anderen van hun verwerken. Ouders van kinderen jonger dan 16 jaar hebben het recht om invloed uit te oefenen over de persoonsgegevens van hun kinderen.

De Algemene Verordening Gegevensbescherming heeft een heel hoofdstuk gewijd aan ‘rechten van de  betrokkene’, hoofdstuk 3. 12 artikelen zien erop toe dat een betrokkene invloed kan uitoefenen op de verwerking van zijn of haar persoonsgegevens. De rechten van betrokkenen zijn nooit absoluut. Er kunnen voorwaarden en uitzonderingen zijn die van invloed zijn. Bijvoorbeeld een wettelijke verplichting om gegevens te verwerken.

Fundamentele rechten:

Artikel 12: Recht op informatie

Het recht op informatie. Betrokkenen hebben recht op informatie over welke gegevens er worden verwerkt en met welk doel. Daarnaast moet de betrokkene ook geïnformeerd worden over de gegevens van de verwerkingsverantwoordelijke, het bestuur en die van de FG. Ook is het belangrijk dat de betrokkenen worden geïnformeerd over de rechten die zij hebben.

Artikel 15: Recht van inzage

Het recht om te weten welke gegevens er worden verwerkt. Dat houdt concreet vaak in: inzage in het persoonlijk dossier van een leerling of medewerker. Indien de betrokkene daarom verzoekt moet er een kopie worden verstrekt. Als dit verzoek digitaal wordt ingediend mag de kopie ook digitaal worden verstrekt.

Artikel 16: Recht op rectificatie en aanvulling

Wanneer persoonsgegevens aantoonbaar onjuist zijn, moeten deze op verzoek van de betrokkene direct worden verbeterd. Wanneer de school het oneens is met de betrokkene, als het bijvoorbeeld gaat om een observatie of toetsresultaat die u niet wilt wijzigen, is het mogelijk dat er een ‘eigen verklaring’ aan de gegevens wordt toegevoegd.

Artikel 17: Recht op gegevenswissing (vergetelheid)

In een aantal gevallen heeft een betrokkene het recht om alle gegevens te laten wissen. Dit geldt niet voor gegevens die de school nog nodig heeft voor een uitoefening van de (wettelijke) taak of door een andere oorzaak redelijkerwijs niet kan wissen.

Artikel 18: Recht op beperking van de verwerking

Eenvoudig gezegd, het recht om minder gegevens te verwerken. Dit is mogelijk als de gegevens mogelijk onjuist zijn, een verwerking onrechtmatig is, gegevens niet meer nodig zijn of betrokkene bezwaar maakt tegen de verwerking.

Artikel 20: Recht op overdraagbaarheid

Het recht van ‘dataportabiliteit’ geeft het recht op overdracht van gegevens van de betrokkene. Dat houdt in dat de gegevens beschikbaar gesteld moeten worden op zo’n manier dat deze ook doorgegeven kunnen worden aan een andere school of werkgever. Dit geldt alleen om digitale gegevens en niet om papieren dossiers.

Artikel 21: Recht op bezwaar

Betrokkenen kunnen bezwaar maken tegen een verwerking. Dit is lijkt overlappend met andere rechten van betrokkenen maar is wezenlijk anders. Het recht van bezwaar kan worden gebruikt als er gegevens worden gebruikt op grond van een ‘taak van algemeen belang’ of op grond van ‘gerechtvaardigd belang’. Het recht van bezwaar kan op deze manier afdwingen om de belangenafweging opnieuw te maken.

Artikel 22: Recht om niet onderworpen te worden aan geautomatiseerde (individuele) besluitvorming

Betrokkenen hebben het recht op ‘een menselijke blik’ bij besluiten. Bijvoorbeeld sollicitaties via internet of verwerking van toetsgegevens zonder menselijke tussenkomst.