Onderzoekskaders onderwijsinspectie bijgesteld

De Inspectie van het Onderwijs actualiseert ieder jaar de onderzoekskaders. Daarmee sluit de inspectie aan bij gewijzigde wet- en regelgeving en worden politieke ontwikkelingen meegenomen in het toezicht. De bijgestelde onderzoekskaders worden binnenkort vastgesteld en gepubliceerd. Aangezien ze al per 1 augustus 2025 in gebruik worden genomen, hierbij een overzicht van enkele belangrijke wijzigingen.

De belangrijkste wijzigingen in de onderzoekskaders per 1 augustus 2025 zijn:

1. Inspectie gaat de standaard Basisvaardigheden (OP0) beoordelen.
2. De term ‘vierjaarlijks onderzoek’ wijzigt in ‘bestuursonderzoek’.
3. Informatie schoolondersteuningsprofiel vanaf nu in schoolgids.
4. Toezicht op de aanwezigheid van Verklaringen Omtrent het Gedrag (VOG’s)

1.    Inspectie beoordeelt de standaard Basisvaardigheden (OP0)

Vanaf volgend schooljaar wordt de standaard Basisvaardigheden beoordeeld door de inspectie. Tot nu toe beschreef de inspectie alleen de bevindingen en volgde er in meerdere gevallen een herstelopdracht. Vanaf volgend schooljaar dienen scholen minimaal twee van de drie basisvaardigheden op orde hebben voor een voldoende beoordeling van de inspectie. Bij een onvoldoende op één van de drie basisvaardigheden, geeft de inspectie wel een herstelopdracht, maar beoordeelt ze niet de hele standaard als onvoldoende. De standaard wordt bij ieder kwaliteitsonderzoek van de inspectie beoordeeld, zowel bij steekproefonderzoeken als bij risico-onderzoeken. 

Beoordeling burgerschap is complexe opgave

De PO-Raad heeft vorig jaar gepleit voor uitstel van de beoordeling op de standaard Basisvaardigheden. Met name het toezicht op burgerschap leidt in de praktijk tot veel onduidelijkheid. Zo zijn er veel herstelopdrachten op burgerschap. Scholen willen meer grip krijgen op de inhoud voor burgerschap, maar omdat de kerndoelen voor burgerschap nog niet beschikbaar zijn, is dat een lastige opgave. De conceptkerndoelen voor burgerschap komen naar verwachting dit najaar beschikbaar.  Dat biedt hopelijk betere aanknopingspunten voor het aanbod. Van belang is dat er voldoende ondersteuning is voor scholen om op een doelgerichte en samenhangende manier invulling te geven aan de basisvaardigheden.

Toezicht in samenhang

De PO-Raad waardeert het besluit van de inspectie om van de standaard Basisvaardigheden geen kernstandaard te maken, en dat het oordeel zich richt op twee van de drie onderdelen van de standaard. Daarnaast blijft de PO-Raad benadrukken dat het toezicht op de basisvaardigheden in samenhang bezien moet worden, niet als apart onderdeel. Voor de versterking van het aanbod in taal, rekenen en burgerschap is samenhang met het bredere onderwijsaanbod van belang.

Voor meer informatie over de beoordeling van de standaard Basisvaardigheden, zie de website van de inspectie.

2.    Inspectie verandert de term ‘vierjaarlijks onderzoek’ in ‘bestuursonderzoek’

Vanaf schooljaar 2025/2026 spreekt de inspectie over ‘bestuursonderzoek’ in plaats van over ‘vierjaarlijks onderzoek’. Dit heeft te maken met de wens van een ruime Kamermeerderheid. De Kamerleden willen dat alle scholen eens per vier jaar fysiek bezoek krijgen van de Onderwijsinspectie. De inspectie heeft, om hier ruimte voor te maken,  de vierjaarlijkse onderzoeken bij bestuur en scholen in 2024 en 2025 niet volledig uit kunnen voeren. De inzet van de inspectie is om vanaf 2026 ieder bestuur om de vier jaar te onderzoeken, maar houdt een slag om de arm vanwege de beschikbare capaciteit. Verder blijft de inspectie risico-onderzoeken uitvoeren op bestuursniveau.

De PO-Raad is voorstander van geregelde inspectiebezoeken op schoolniveau, maar als onderdeel van het bestuursgerichte toezicht. Zie ook eerder nieuwsbericht en de bijbehorende motie Rooderkerk.

3.    Informatie schoolondersteuningsprofiel vanaf nu in schoolgids

Het schoolondersteuningsprofiel (sop) vervalt vanaf volgend schooljaar als zelfstandig document als gevolg van de wet ‘Versterking positie ouders en leerlingen in passend onderwijs’. De informatie over de basis- en extra ondersteuning moet voortaan in de schoolgids staan. Ook krijgen leerlingen in het primair-, voorgezet en gespecialiseerd onderwijs hoor-recht over hun ontwikkelingsperspectief. 

4.    Toezicht op de aanwezigheid van Verklaringen Omtrent het Gedrag (VOG’s)

De Wet verplichtstelling VOG aanvullend onderwijs vereist dat schoolorganisaties ook voor personen van een externe organisatie die een bijdrage leveren aan het onderwijsproces over een VOG moeten beschikken. Het toezicht op de aanwezigheid van VOG’s verschuift bovendien van de accountants naar de Inspectie van het Onderwijs. Schoolorganisaties moeten met ingang van het verslagjaar 2024 in het bestuursverslag rapporteren over de tijdige aanwezigheid van de VOG’s. Zie ook het eerdere nieuwsbericht hierover.

Meer informatie

Meer informatie over het geheel aan wijzigingen in de onderzoekskaders:
Bijgestelde onderzoekskaders 2025 | Inspectie van het onderwijs

Bron: PO-raad