Aanpassingen in regelgeving rondom klokkenluiders
16-12-2021 4:48De Wet bescherming klokkenluiders wordt aangepast en dat heeft ook gevolgen voor werkgevers in het onderwijs.
Sinds 2019 is er een nieuwe Europese richtlijn die klokkenluiders beter moet beschermen. Deze geldt voor het onderwijs per 17 december 2021. De aanleiding voor deze richtlijn was dat niet elke Europese lidstaat regelgeving had om klokkenluiders te beschermen. De strengere eisen aan de interne meldprocedure betekent dat deze ook open moeten staan voor het melden van informatie over inbreuken op het recht van de Europese Unie.
De richtlijn wordt voorlopig niet overgenomen in Nederlands recht, maar heeft dus wel directe werking voor werkgevers in het publieke domein. Ook onderwijsinstellingen vallen daaronder. Daarom komen de PO-Raad en de VO-raad in januari met een aangepaste modelregeling voor werkgevers.
Let op: indien een betrokkene zich tussen vrijdag 17 december 2021 en het in werking treden van de eigen aangepaste regeling meldt, dient u de melding te behandelen als vallend onder de nieuw geldende regels.
Gevolgen voor werkgevers
Bovenstaande heeft gevolgen voor werkgevers. De belangrijkste veranderingen zijn:
- De onderwerpen waarover melding kan worden gemaakt worden uitgebreid met het zogenaamde Unierecht
- De doelgroep wordt breder en omvat naast werknemers voortaan ook stagiairs, sollicitanten, aannemers etc.
- De omgekeerde bewijslast – van melder naar werkgever
- Vrijwaring van melder in gerechtelijke procedures
- Direct extern melden (bij het Huis voor Klokkenluiders danwel Stichting Onderwijsgeschillen) is mogelijk. Voorheen moest er eerst intern melding worden gemaakt, hetgeen nog steeds de voorkeur heeft.
- Bescherming van de identiteit van de melder
- Er is een uitgebreide meldprocedure, met daarin aandacht voor:
- Mogelijkheid tot zowel mondelinge als schriftelijke melding
- Ontvangstbevestiging
- Feedback
- Registratieplicht van mondelinge meldingen, conform de wet bescherming klokkenluiders
Op de website van het Huis voor Klokkenluiders staat informatie over de wet- en regelgeving rondom klokkenluiders.
Aangepaste modelklokkenluidersregeling
De VO-raad biedt, samen met de PO-Raad, een modelklokkenluidersreglement aan voor werkgevers in het funderend onderwijs. Door dit reglement over te nemen voldoen werkgevers in het funderend onderwijs aan de wet. De raden publiceren dit modelreglement in januari 2022.
Werkgevers wordt gevraagd na publicatie van het reglement de eigen klokkenluidersregeling te wijzigen.
Het hebben van een klokkenluidersregeling is, vanwege het grote belang dat gehecht wordt aan een goede rechtsbescherming voor klokkenluiders, één van de bepalingen (en daarmee een lidmaatschapseis) uit de code goed onderwijsbestuur van de PO-Raad en de VO-raad.